12 NOVEMBER 2007

A. Model van een huwelijksstelsel met keuzebeding

Akte ven Bekendheid ?

B. RECHTSPRAAK

C. Commentaren en Bibliografie

D. Vraag aan de minister van Financiën

E. Links


A.

Model van een huwelijksstelsel met keuzebeding

Onderhavige tekst maakt deel uit van een berekeningsprogramma dat men kan vinden op www.successierecht.be

ARTIKEL # - KEUZEBEDING BETREFFENDE DE VERDELING VAN HET GEMEENSCHAPPELIJK VERMOGEN.

Partijen komen overeen dat in geval hun huwgemeenschap wordt ontbonden door het overlijden van één der echtgenoten en mits zij niet feitelijk gescheiden zijn of een echtscheidingsprocedure bezig is, en ongeacht of er kinderen uit het huwelijk geboren zijn of niet, het gemeenschappelijk vermogen, naar keuze van de langstlevende der echtgenoten zal verdeeld worden als volgt en binnen de modaliteiten die verder worden bepaald in het hierna volgende artikel # :

1° ofwel : zullen alle gemeenschapsgoederen, zowel roerende als onroerende verblijven voor de geheelheid in volle eigendom aan de langstlevende der echtgenoten.

2° ofwel : zullen alle gemeenschapsgoederen, zowel roerende als onroerende, aan de langstlevende der echtgenoten toebehoren voor de helft in vruchtgebruik en voor de overige helft in volle eigendom.

3° ofwel : zullen de gemeenschapsgoederen aan de langstlevende der echtgenoten toebehoren als volgt :

a) de roerende goederen, geen uitgezonderd noch voorbehouden : voor de geheelheid in volle eigendom.

b) de onroerende goederen : voor de helft in volle eigendom en voor de overige helft in vruchtgebruik;

4° ofwel : zullen de gemeenschapsgoederen aan de langstlevende der echtgenoten toebehoren als volgt :

a) de roerende goederen en de gezinswoning : in volle eigendom.

b) de overige onroerende goederen : voor de helft in vruchtgebruik en de helft in volle eigendom.

5° ofwel : de langstlevende echtgenoot heeft de keuze om - vóór de verdeling van de huwelijksgemeenschap - de gezinswoning vooraf te nemen in volle eigendom, alsmede het huisraad dat zich daar bevindt, alsmede elk ander roerend goed van de huwelijksgemeenschap, of slechts één of méér van deze goederen zoals hij of zij zal wensen. Zo zal dit keuzebeding kunnen omvatten, ten titel
van voorbeeld : "de gezinswoning in volle eigendom en/of het huisraad dat zich daar bevindt en/of de personenwagen in volle eigendom en/of de banktegoeden in volle eigendom, enz...".

6° ofwel : zal de gemeenschap worden verdeeld volgens de regels die in het Burgerlijk Wetboek zijn voorzien volgens artikel 1445 en 1446, inhoudende de preferentiële toewijzing tegen opleg van de gezinswoning met de huisraad, en/of het onroerend goed dat dient voor de uitoefening van zijn/haar beroep samen met de roerende beroepsvoorwerpen die zich aldaar bevinden. Onderhavige
keuzemogelijkheid beperkt zich evenwel niet tot de gezinswoning en/of het professioneel onroerend goed. De langstlevende echtgenoot heeft het keuzerecht om op schatting elk gemeenschappelijk onroerend goed over te nemen volgens dezelfde regels als in artikel 1445 en 1446 B.W.

7° ofwel : zullen alle gemeenschapsgoederen, zowel roerende als onroerende verblijven voor de geheelheid in vruchtgebruik aan de langstlevende der echtgenoten.

8° ofwel : zullen de gemeenschapsgoederen aan de langstlevende der echtgenoten toebehoren als volgt :

a) de roerende goederen, geen uitgezonderd noch voorbehouden : voor de geheelheid in volle eigendom.

b) de onroerende goederen : voor de geheelheid in vruchtgebruik;

9° ofwel : zullen de gemeenschapsgoederen aan de langstlevende der echtgenoten toebehoren als volgt :

a) de roerende goederen, geen uitgezonderd noch voorbehouden : voor de helft in volle eigendom en de wederhelft in vruchtgebruik.

b) de onroerende goederen : voor de geheelheid in vruchtgebruik;

10° ofwel : keuzebeding onder last. De langstlevende zal het recht hebben om die gemeenschapsgoederen en gemeenschapsschulden aan te wijzen die hij of zij in zijn of haar kavel wenst op te nemen bij de verdeling, en dit ongeacht hun waarde. Indien de aldus aan de langstlevende toegewezen kavel zijn
of haar gerechtigdheden in het gemeenschappelijk vermogen overtreft, zal de langstlevende aan de nalatenschap van de eerststervende een opleg verschuldigd zijn overeenstemmend met hetgeen de langstlevende zo teveel heeft ontvangen. De betaling van deze opleg kan op ieder ogenblik dat de langstlevende geschikt acht plaatsvinden, ook in gedeelten, hetzij in geld, hetzij door afstand van
gemeenschapsgoederen aan de erfgenamen. De betaling kan evenwel niet gevorderd worden zolang de langstlevende in leven is, noch kan voor deze betaling enige zekerheid worden geëist. Opeisbaarheid van de vordering of zekerheidsstelling kan echter wel worden gevorderd in volgende gevallen : a) als de langstlevende niet meer in staat is zijn of haar vermogen zelfstandige te beheren; b) of als
de langstlevende in staat van faillissement of van kennelijk onvermogen verkeert. De vordering tot opleg is niet rentedragend.

11° ofwel : verblijvingsbeding onder last. De langstlevende zal het recht hebben om alle gemeenschapsgoederen en gemeenschapsschulden in zijn of haar kavel op te nemen bij de verdeling van de huwgemeenschap, en dit ongeacht hun waarde. De langstlevende is in zulk geval aan de nalatenschap van de eerststervende een opleg verschuldigd overeenstemmend met hetgeen de langstlevende méér heeft ontvangen dan zijn of haar gerechtigdheden in de huwelijksgemeenschap. Voor de opeisbaarheid en de betaling van deze opleg gelden dezelfde regels als onder keuze 10° hierboven. De vordering tot opleg is niet rentedragend.

SCHEMA ( hier onder ...) :

	Volle eigendom	Vruchtgebruik
Keuze 1°	1/1 roerend + 1/1 onroerend
Keuze 2°	½ roerend + ½ onroerend	½ roerend + ½ onroerend
Keuze 3°	1/1 roerend + ½ onroerend	½ onroerend
Keuze 4°	1/1 roerend en gezinswoning ½ ander onroerend	½ ander onroerend
Keuze 5°	Roerend en/of onroerend preciput.
Keuze 6°	Preferentiële toewijzing tegen opleg (overname op schatting)
Keuze 7°		1/1 roerend + 1/1 onroerend
Keuze 8°	1/1 roerend	1/1 onroerend
Keuze 9°	½ roerend	½ roerend + 1/1 onroerend
Keuze 10°	Keuzebeding onder last
Keuze 11°	Verblijvingsbeding onder last

ARTIKEL # - MODALITEITEN VAN HET KEUZEBEDING.

* De langstlevende der echtgenoten zal zijn keuze moeten uitoefenen door een schriftelijke verklaring te doen ofwel in de aangifte van nalatenschap.

* Deze keuze kan slechts geldig worden gedaan, ten vroegste na het verstrijken van één maand vanaf het overlijden van de eerststervende echtgenoot. Indien het overlijden van de langstlevende der echtgenoten plaats heeft binnen de maand na de eerststervende, komen de echtgenoten overeen dat de verdeling zal geschieden overeenkomstig de bepalingen van keuze 2° in het voorgaande artikel.

* Deze keuze kan slechts geldig door de langstlevende persoonlijk worden uitgeoefend en derhalve niet door een volmachtdrager, noch enige vertegenwoordiger.

* Deze keuze moet ten laatste gebeuren vóór het verstrijken van vijf maanden vanaf het overlijden van de eerststervende echtgenoot. Indien de keuze niet binnen de bedongen termijn en op voormelde wijze werd vastgesteld, om welke reden ook, komen de echtgenoten overeen dat de bepalingen van keuze 2° in het
voorgaande artikel van toepassing zullen zijn.

* In geval een procedure van echtscheiding bezig is of de echtgenoten leven feitelijk gescheiden op het ogenblik van overlijden, zullen de bepalingen van keuze 6° in het voorgaande artikel van toepassing zijn.

------------------------------------------------------------------------------------------

OVERSCHRIJVING ?

M.L. NL ; November 2007 ):
Ingevolge bepaling in het huwelijkskontrakt beslist de langstlevende echtgenote te kiezen voor de toebedeling van het gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom. De keuze wordt bevestigd in een afzonderlijke notariële akte, zoals opgelegd in het huwelijkskontrakt. Het gemeenschappelijk vermogen omvat een onroerend goed.Is het niet wenselijk deze bevestigingsakte te laten overschrijven ?
Antwoord:
Waarom? Een huwelijkskontrakt met aanbedeling van de huwgemeenschap wordt toch ook niet overgeschreven. Ik voorzie de bevestiging in de aangifte van nalatenschap en/ of akte van bekendheid, welke dan mede-ondertekend wordt door de langstlevende.

------------------------------------------------------------------------------------------

AKTE VAN BEKENDHEID;

Zie ( FR ): http://contratdemariage.blogspot.com/

Discussion et Projet d'acte de notoriété après un décès ( si clause à option )

Huwelijkscontract. — Verblijvingsbeding en keuzebeding onder last. — Fiscale behandeling.

B.
RECHTSPRAAK

FISCONET : Vonnis van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Hasselt dd. 18.10.2006
Beding onvoorwaardelijke toebedeling gemeenschappelijk vermogen aan een bepaalde echtgenoot - Inbreng van eigen goederen - Contractuele erfstelling (art. 2 en 5 W.Succ. en 1464 BW)
Artikel 5 W.Succ. kan niet worden toegepast op het beding van ongelijke verdeling van het gemeenschappelijk vermogen wanneer het voordeel ingevolge de huwelijksovereenkomst onvoorwaardelijk toevalt aan een welbepaalde echtgenoot ongeacht het feit of deze echtgenoot de andere overleeft.
Dergelijk beding kan wel aanleiding geven tot de heffing van de successiebelasting in de gevallen waarbij de bevoordeelde echtgenoot goederen verkrijgt die door de andere echtgenoot werden ingebracht in het gemeenschappelijk vermogen of indien deze eigen goederen bezat bij het aannemen van een stelsel van algemene gemeenschap. Het beding van ongelijke verdeling moet in die situatie niet meer beschouwd worden als te zijn aangegaan als huwelijksovereenkomst maar wordt op basis van artikel 1464, tweede lid BW als een schenking aangemerkt. In de mate dat de bevoordeelde echtgenoot meer dan de helft van de door de andere echtgenoot ingebrachte goederen verkrijgt, wordt het beding als een contractuele erfstelling gekwalificeerd. Artikel 2 W.Succ. is dus van toepassing tot beloop van de helft van de waarde van de ingebrachte onroerende goederen.
Volledig tekst: http://www.fisconet.fgov.be/nl/?frame.dll&root=V:\sites\FisconetNldAdo.2\&versie=04&type=arrsuc!H1+06/4&

+ ? = Rec.gén.enr.not.N°25.793,p.181 en :

Contractuele erfstelling : " Rechtbank maakt ernstig voorbehoud bij sterfhuisclausules: niet in elke hypothese onbelast " (Delphine Noré, noot bij Rb. Hasselt 18 oktober 2006) " BTW en successierechten " , 2007,Uitgeverij Larcier

C.
Commentaren + Bibliografie ...

Eric L..SPRUYT: BERQUIN NOTARISSEN: 2006 : De wondere wereld van het Huwelijkscontract:
Bl.18-19 : http://www.berquinnotarissen.be/pdfs/DossierHuwelijkscontracten.pdf

NOG KIEZEN VOOR HET KEUZEBEDING ? VERMOGEN: Januari 2007
Bl.14-15 http://www.indicator.be/upload/VLVMVMAL_sample.pdf

Successierecht : Voordracht van 9 oktober 2004 : Stagiairs-belastingconsulenten :
Christophe BLINDEMAN, Notaris te Gent: Master in het vennootschapsrecht
Mary Ann MASSCHELEIN Licentiaat in de rechten, Licentiaat in het notariaat
Bl.9-12 http://www.iec-iab.be/ned/download.aspx?type=3&id=2381&file=3863

Stichting VermogensPlanning:
FISCALE BEHANDELING VERBLIJVINGS- EN KEUZEBEDING ONDER LAST http://stichtingvermogensplanning.be/pdf/pdf_news36_Microsoft%20Word%20-%2020060220%20fiscale%20behandeling%20verblijvingsbeding%20onder%20last.pdf

PERSONAL FINANCE. Overlevende echtgenoot kiest, maar betaalt opleg ...
http://www.varu.be/artikel.aspx?artikelID=1126


D.
Het « keuzebeding onder last » is niet hetzelfde als een « verblijvingsbeding onder last »; de fiscale gevolgen hiervan zijn bijgevolg verschillend...

Vraag nr. 914 van de heer Luk Van Biesen van 8 september 2005 (N.) aan de vice-eerste minister en minister van Financiën:

" Reeds sinds mensenheugenis trouwen heel wat mensen onder een stelsel van gemeenschap van goederen met daarin een clausule die in de volksmond bekend staat als het « langst leeft, al heeft »-beding en het juridisch jargon het « verblijvingsbeding». Krachtens zulke clausule komt de ganse gemeenschap in volle eigendom toe aan de langstlevende echtgenote en wordt in feite het erfrecht van de kinderen uitgesteld tot bij het overlijden van de langstlevende ouder.
Meer en meer ervaart het publiek evenwel de negatieve aspecten van deze clausule. Vooreerst schept dergelijke clausule een probleem in hoofde van de kinderen.
Ze hebben niet de zekerheid ooit nog iets te erven van de langstlevende ouder (bijvoorbeeld wanneer deze gans het vermogen heeft «opgeleefd »). Er stelt zich bovendien een fiscaal probleem. Ingevolge de fictiebepaling van artikel 5 Wetboek van Successierechten, valt dergelijke clausule, over de twee erfenissen heen beschouwd, zeer duur uit op het vlak van de successierechten. Vandaar dat blijkbaar in de notarie¨le praktijk meer en meer toevlucht wordt gezocht tot een variante, met name het verblijvingsbeding onder last.

Het voorgestelde systeem komt er op neer dat langstlevende echtgenoot het gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom verkrijgt, onder last om helft van de nettowaarde ervan te betalen aan de nalatenschap van de eerststervende.
In verband met deze variante had ik u graag volgende concrete vragen willen voorleggen :
1. Aanvaardt uw fiscale administratie de werking van deze clausule ?
2. Wat zijn de fiscale effecten op het vlak van successierecht van dergelijk verblijvingsbeding onder last, zowel bij overlijden van de eerststervende echtgenoot als bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot?
3. Hoe dient, bij het overlijden van de eerststervende, in concreto de schuldvordering gewaardeerd worden?
Blijkbaar zijn de meningen hierover verdeeld. Sommigen oordelen dat dit moet gebeuren op basis van de verkoopwaarde waarbij deze gelijk is aan gekapitaliseerde waarde van de schuldvordering op dag van het overlijden en de kapitalisatie moet gebeuren tegen de normale intrest die men op de overlijdensdag betaalt voor de huur van geld.
Anderen zijn van oordeel dat men dezelfde waarderingsmethode moet toepassen als deze toegepast in beslissing van uw administratie inzake het Nederlands langstlevende-al testament» (Adm. Besl., 6 maart 1997, Rec. Gén. Enr. Not., 1999, nr. 24880, blz. 40). Kan u ons meedelen welke stelling uw administratie aankleeft ?
4. Recent duiken in de praktijk
Keuzebedingen onder last » op. In dat geval kiest langstlevende echtgenoot vrij de goederen die hij/ wil uit de gemeenschap doch eveneens onder last wat hij/zij verkrijgt boven de helft van de nettogemeenschap schuldig te zijn aan de nalatenschap.
a) Hoe staat uw administratie tegenover dergelijk beding?
b) Geldt terzake mutatis mutandis hetzelfde inzake het verblijvingsbeding onder last ? "

Antwoord van de vice-eerste minister en minister van Financiën van 2 februari 2006, op de vraag . van de heer Luk Van Biesen van 8 september 2005 :

" 1. De administratie aanvaardt het «verblijvingsbeding onder last ».

2. Wat de problematiek van de bijzondere bedingen in huwelijkscontracten in het algemeen betreft, is het heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om in casu algemene standpunten in te nemen en richtlijnen uit te vaardigen. Eerst en vooral is het soms niet eenvoudig de juiste vereffening van het huwelijksvermogenstelsel en de devolutie te bekomen (door het samenspel en de combinatie van het huwelijkscontract en de wijzigingen ervan, eventueel een testament en/of de niet altijd even duidelijk geformuleerde standpunten door de erfgenamen ingenomen in bijvoorbeeld de aangifte van nalatenschap). De steeds weerkerende moeilijkheid daarbij is dat er geen eenvormige bewoordingen worden gebruikt in de respectievelijke huwelijkscontracten, akten van wijziging huwelijksvermogensstelsel of testamenten en dat het uiteindelijk moeilijk wordt (en dit zowel voor de administratie als voor de erfgenamen zelf en voor hun raadgevers) om na te gaan wat de bedoeling was van de overledene. De fiscale gevolgen van een toebedeling van de volle eigendom van het gemeenschappelijk vermogen aan de langstlevende echtgenoot doch op last voor de overlevende echtgenoot om een bedrag te betalen dat gelijk is aan de waarde van de netto-helft van dat gemeenschappelijk vermogen (verblijvingsbeding onder last) bij het overlijden van de eerststervende echtgenoot komen neer op het volgende:
· Het bedrag dat de langstlevende echtgenoot moet uitbetalen aan de nalatenschap is een schuldvordering die in het (voor het Vlaams Gewest : roerend) actief van die nalatenschap moet worden aangegeven, te waarderen tegen de verkoopwaarde (vermits deze slechts opeisbaar wordt bij uitdoving van het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot en indien geen interest wordt bedongen, wat een duidelijke oorzaak van waardevermindering is). De verkoopwaarde is dan gelijk aan de gekapitaliseerde waarde op de overlijdensdag. Uiteraard zal ingeval wel een interest werd bedongen in het huwelijkscontract, de actuele waarde van de schuldvordering moeten worden aangegeven.
· Vermits deze actuele waarde van de schuldvordering meestal kleiner zal zijn dan de waarde van de netto-helft van het gemeenschappelijk vermogen, zal de langstlevende echtgenoot meer verkrijgen dan zijn helft en zal artikel 5 van het Wetboek der successierechten moeten worden toegepast op het batige saldo. Er zal uiteraard geen sprake zijn van de toepassing van artikel 5 van het Wetboek der successierechten als de waarde van de last gelijk is aan de helft van het gemeenschappelijk vermogen. Wat de fiscale gevolgen van een verblijvingsbeding onder last bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot betreft, zal de situatie verschillen naargelang er eventueel een volledige, een gedeeltelijke of geen beta-ling van de schuld heeft plaatsgehad tussen het eerste en het tweede overlijden.
· Indien er geen enkele betaling van de schuld heeft plaatsgevonden, mag de schuld in het passief van de nalatenschap van de langstlevende echtgenoot worden aangegeven. De erfgenamen moeten krachtens artikel 29 van het Wetboek der successierechten wel het bestaan van de schuld bewijzen.
· Gedeeltelijke betaling : de schuld zal nog slechts voor het niet-betaalde gedeelte van het actief van de nalatenschap van de langstlevende kunnen worden afgetrokken.
· Indien de schuld volledig werd betaald aan de erfgenamen van de eerststervende, zal er niets meer in het passief van de tweede nalatenschap mogen worden afgetrokken. In dit geval zal het vermogen van de langstlevende ook reeds een overeenstemmende waardevermindering hebben ondergaan.

3. Bij het overlijden van de eerststervende dient de schuldvordering zoals reeds gezegd te worden gewaardeerd op de verkoopwaarde (indien geen rente is bedongen): de schuldvordering wordt vermenigvuldigd met de coe¨fficie¨nt van de kapitalisatietabel aan 4% volgens het aantal levensjaren dat de langstlevende echtgenoot nog te leven heeft (men neemt de werkelijke levensduur volgens de gewone levensduurtabellen in aanmerking).
Dit is bijgevolg niet dezelfde waarderingsmethode als in geval van een Nederlands « langstlevende — al — testament» (artikel 1167 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek) waar het een legaat op termijn betreft en men de fiscale coe¨fficie¨nt voor de berekening van het genot van de echtgenoot gebruikt. In dit geval betreft het immers een testament en is het aandeel van de kinderen een legaat op termijn; in geval van het verblijvingsbeding onder last verkrijgen de kinderen wel een effectief aandeel in de nalatenschap, namelijk een schuldvordering.
4.
a) De administratie aanvaardt het «keuzebeding onder last ».

b) Het «keuzebeding onder last » is niet hetzelfde als een «verblijvingsbeding onder last »; de fiscale gevolgen hiervan zijn bijgevolg verschillend. De heffing van de successierechten (en eventueel registratierechten) zal afhangen van de keuze die de langstlevende echtgenoot zal maken. "

E.
LINKS, enz.

* De tekst is in het Frans maar de auteur verwijst naar de Nederlandstalige toegang tot de websites naargelang ze vermeld worden.: " LE BAIL DE RESIDENCE PRINCIPALE au vu des lois des lois des 27 décembre 2006, 25 avril 2007 et 26 avril 2007 ": http://www.angelfire.com/co/Dochy/BAIL.htm.

* Le nouveau droit du divorce http://nouveaudivorce.blogspot.com/

* MAINLEVEE "2007 " HANDLICHTING : http://mainleveehanlichting.blogspot.com/

* Bruikleen:http://commodat.blogspot.com/

* Absence et déclaration judiciaire de décès: http://absence2007.blogspot.com/

Léon Dochy, erenotaris te Pecq: : leon.dochy@sjynet.be

Websites + Blog : http://leondochy.blogspot.com/ waarvan:

SNELLE HYPERTEXT-VERBINDINGEN

ADOPTIE 2005
NOTARIËLE WETGEVING
WITWASSEN VAN GELD

Modèle FR : 11 sortes de " CLAUSE D'OPTION RELATIVE AU PARTAGE DU PATRIMOINE COMMUN "
+ Clause relative aux modalités de cette clause. ( Origine également de Paul DONS )
http://contratdemariage.blogspot.com/

Aantal bezoekers:

1.745 tot Juli 2007

2.045 tot Oktober 2007

En nu: